Tiền điện tử Cardano là gì? Tổng hợp kiển thức về ADA

Mời quý độc giả dành chút thời gian cùng Camnang24h đi tìm hiểu “tiền điện tử – ảo Cardano là gì? ai là người sáng lập, các tính năng, điều gì làm ADA trở nên độc đáo hay hoạt động kinh tế phân phối nguồn cung ” qua bài viết dưới đây.

Xem thêm: Tiền điện tử Dogecoin là gì?

Vậy Cardano (ADA) là gì?

Cardano là nền tảng blockchain bằng chứng cổ phần cho biết mục tiêu của mình là cho phép “những người thay đổi, những người đổi mới và những người có tầm nhìn xa” mang lại sự thay đổi tích cực trên toàn cầu.

Dự án nguồn mở này cũng hướng tới việc “phân bổ lại quyền lực từ các cấu trúc không chịu trách nhiệm cho tới biên cho các cá nhân” — giúp tạo ra xã hội an toàn, minh bạch và công bằng hơn.

Cardano được thành lập vào năm 2017 và token ADA được thiết kế để đảm bảo rằng chủ sở hữu có thể tham gia vào việc vận hành mạng. Vì lý do này, những người nắm giữ tiền mã hóa có quyền bình chọn mọi đề xuất thay đổi phần mềm.

Nhóm nghiên cứu tạo ra blockchain phân lớp này cho biết đã có một số trường hợp sử dụng công nghệ của họ theo cách đầy thú vị. Mục đích của nhóm là cho phép các ứng dụng phi tập trung và hợp đồng thông minh phát triển theo mô-đun.

Cardano được các công ty nông nghiệp sử dụng để theo dõi sản phẩm tươi sống từ cánh đồng đến tận bàn ăn, trong khi các sản phẩm khác được xây dựng trên nền tảng này cho phép lưu trữ thông tin xác thực về giáo dục để chống giả mạo và các nhà bán lẻ ngăn chặn hàng giả.

Giá của tiền điện tử – ảo Cardano (ADA) hôm nay là?

Trong phần này mọi người có thể theo dõi giá và biểu đồ của đồng tiền điện tử (ảo) Cardano (ADA) được giao dịch trong hôm nay qua biểu đồ dưới đây

 

Ai là người sáng lập Cardano?

Cardano được sáng lập bởi Charles Hoskinson, đây cũng là một trong những người đồng sáng lập mạng Ethereum. Hoskinson là Giám đốc điều hành của IOHK, công ty xây dựng blockchain của Cardano.

Trong một cuộc phỏng vấn cho loạt bài Crypto Titans của CoinMarketCap, Hoskinson nói rằng anh đã tham gia thị trường tiền mã hóa từ năm 2011 — và bắt tay vào khai thác và giao dịch. Hoskinson giải thích rằng anh bắt đầu tham gia ngành này theo cách chuyên nghiệp là vào năm 2013, khi anh tạo khóa học về Bitcoin và có 80.000 học viên tham gia.

Ngoài việc là doanh nhân công nghệ, Hoskinson còn là nhà toán học. Vào năm 2020, công ty công nghệ của anh đã trao tặng ADA trị giá 500.000 đô la cho Phòng thí nghiệm Nghiên cứu và Phát triển Blockchain của Đại học Wyoming.

Điều gì làm cho Cardano trở nên độc đáo?

Cardano là một trong những blockchain lớn nhất sử dụng thành công cơ chế đồng thuận bằng chứng cổ phần, ít tốn năng lượng hơn so với thuật toán bằng chứng công việc dựa trên Bitcoin. Mặc dù Ethereum lớn hơn nhiều sẽ được nâng cấp lên PoS nhưng quá trình chuyển đổi này sẽ chỉ diễn ra dần dần.

Dự án tự hào về việc đảm bảo rằng tất cả công nghệ được phát triển đều trải qua quá trình nghiên cứu được đánh giá ngang hàng, có nghĩa là những ý tưởng táo bạo có thể được thử thách trước khi được xác thực. Theo đội ngũ Cardano, sự nghiêm ngặt về mặt học thuật này giúp blockchain lâu bền và ổn định — tăng cơ hội có thể lường trước được những cạm bẫy tiềm ẩn.

Vào năm 2020, Cardano đã tổ chức một đợt nâng cấp Shelley nhằm mục đích làm cho blockchain của họ “phi tập trung gấp 50 đến 100 lần” so với các blockchain lớn khác. Vào thời điểm đó, Hoskinson dự đoán rằng việc này sẽ mở đường cho hàng trăm loại tài sản chạy trên mạng của mình.

Các tính năng chính của Cardano

Nền tảng Cardano platform: cách tiếp cận 2 lớp (2-layer)

Cardano bao gồm hai lớp riêng biệt sử dụng thuật toán proof-of-stake trong toàn hệ thống. Việc phân chia mạng thành Lớp dàn xếp (SL) và Lớp tính toán (CL) nhằm cho phép các nhà phát triển tối ưu hóa từng lớp độc lập với nhau, do đó tăng hiệu quả, khả năng mở rộng và tính linh hoạt của mạng.

Lớp dàn xếp (Settlement layer): mục đích chính của lớp này là tính toán giá trị của các giao dịch, ví dụ: đây là lớp tiền tệ. Lớp SL ở dạng đã hoàn thành của nó sẽ có các tính năng sau:

• Hỗ trợ hai bộ ngôn ngữ chữ viết; một để di chuyển giá trị và một để tăng cường hỗ trợ giao thức lớp phủ.
• Cung cấp hỗ trợ các sidechain của KMZ; một phương tiện không tương tác để chuyển tiền một cách an toàn đến lớp CL hoặc các giao thức blockchain được hỗ trợ khác.
• Hỗ trợ các loại đa chữ ký, bao gồm cả chữ ký kháng lượng tử để bảo mật tối ưu.
• Hỗ trợ số lượng lớn tài sản do người dùng phát hành.
• Đạt được “khả năng mở rộng thực sự”: khi có nhiều người dùng tham gia, khả năng của hệ thống sẽ tăng lên.

Lớp tính toán (Computation layer): một lớp CL được xây dựng để xử lý hợp đồng thông minh, bao gồm các yếu tố sau:

• Plutus, một ngôn ngữ phát triển hợp đồng thông minh được xây dựng có mục đích và nền tảng thực thi dựa trên ngôn ngữ lập trình chức năng Haskell
• Marlowe, cho phép các chuyên gia tài chính và kinh doanh chưa có kiến thức kỹ thuật có thể tạo ra các hợp đồng thông minh. Marlowe là ngôn ngữ cấp cao dành riêng cho miền (DSL) sử dụng cho các hợp đồng tài chính được xây dựng trên Plutus.
• Sân Chơi Marlowe, một nền tảng xây dựng ứng dụng dễ sử dụng mà những người không phải là lập trình viên cũng có thể sử dụng để xây dựng các hợp đồng thông minh tài chính. Marlowe và Sân chơi Marlowe đã cùng nhau đơn giản hóa quy trình tạo hợp đồng thông minh cho các ứng dụng tài chính, cho phép các chuyên gia trực tiếp đóng góp mà không cần yêu cầu kỹ năng lập trình cao.

Trạng thái toàn cầu trên blockchain Cardano

Cardano hiện đang duy trì trạng thái của blockchain thông qua mô hình UTXO (output giao dịch chưa sử dụng) do Bitcoin tiên phong. Input và output mang thông tin về những thay đổi trong giá trị input thông báo giá trị bắt nguồn từ địa chỉ nào và output thông báo giá trị được giao dịch từ địa chỉ nào. Để ngăn chặn việc sử dụng gấp đôi, mọi nút trên mạng đều lưu giữ hồ sơ các giao dịch. Khi một giao dịch mới trở nên khả dụng (bằng cách xuất hiện trong một block hoặc trong mempool), nó sẽ được phân tích để xem liệu nó có sửa đổi các kết quả output chưa sử dụng được liên kết với từng địa chỉ trên mạng hay không.

Tuy nhiên, mô hình UTXO không tối ưu để hỗ trợ chức năng cho hợp đồng thông minh. Để giải quyết vấn đề này, Cardano có kế hoạch phát hành phiên bản UTXO thích ứng, được gọi là Extended UTXO (EUTXO). EUTXO giới thiệu các cơ chế chia nhỏ việc thực hiện hợp đồng thông minh thành nhiều giao dịch.

Để thực hiện điều này, mỗi output giao dịch cũng chứa một trường dữ liệu được điền với thông tin tùy ý được kết nối với một hợp đồng thông minh cụ thể. EUTXO dự kiến sẽ được thực hiện đầy đủ trong giai đoạn Goguen của lộ trình.

Blockchain Cardano hoạt động thông qua việc sử dụng hai loại block khác nhau: block main và block genesis. Block main bao gồm phần đầu và phần thân; với phần đầu mang siêu thông tin về block và phần thân chứa dữ liệu giao dịch. Giống như các block main, block genesis cũng có phần đầu và phần thân, nhưng chỉ được tạo một lần trong mỗi epoch để phục vụ như một chỉ mục cho các block main mà nó được liên kết.

Thuật toán Proof-of-Stake của Ouroborous

Giao thức Ouroboros là một giao thức PoS dựa trên chuỗi được thiết kế để tối đa hóa mức độ phi tập trung trên blockchain Cardano.

Việc tạo block được phân đoạn thành các epoch và slot. Để đối phó với việc thay đổi phân phối stake, Ouroboros định nghĩa khái niệm epoch là một số slot trong đó stake được phân phối cố định. Nó được mã hóa cứng (trong giai đoạn khởi động ban đầu) hoặc trong các giai đoạn phát triển sau này, được tính toán từ ảnh chụp nhanh của blockchain ở một block đủ sâu.

Vào đầu mỗi epoch, một nhóm các leader được chọn và mỗi người được giao quyền sản xuất một block trong một slot cụ thể. Đối với mỗi slot, một leader được chọn ngẫu nhiên từ một pool của các stakeholder và tạo ra block tiếp theo, block này liên kết với block trước đó trong chuỗi. Khi các giao dịch được ghi lại trong các block, stake được phân bổ (tức là tập hợp các stakeholder và stake tương ứng của họ) được sử dụng cho các thay đổi lựa chọn leader. Không giống như các thuật toán PoS kiểu BFT, trong đó các validator hoàn thiện (tức là đồng ý vĩnh viễn) các block khi được tạo ra và trở thành block “chuẩn” với xác suất ngày càng tăng khi có nhiều block được xây dựng hơn (như trong lược đồ Proof of Work).

Việc lựa chọn leader và phân công slot được chỉ định dựa trên việc phân phối stake và một cuộc xổ số. Thay vì xổ số này là ẩn, tức là ai có được một băm đúng trước sẽ thắng, xổ số này rõ ràng: một số ngẫu nhiên được tạo (bởi tính toán của nhiều bên giữa các stakeholder trong epoch trước) xác định leader cho mỗi slot và cơ hội chiến thắng cho bất kỳ slot nhất định nào tỷ lệ thuận với quy mô stake của họ, tức là tỷ lệ phần trăm của tất cả các đồng tiền mà họ kiểm soát, theo quyền sở hữu trực tiếp hoặc thông qua ủy quyền.

Quá trình phát triển lặp đi lặp lại: các giai đoạn của Cardano

Việc hiểu đúng về Cardano đòi hỏi sự hiểu biết về triết lý cốt lõi làm nền tảng cho sự phát triển của dự án. Cả thiết kế và phát triển đều tuân theo phương pháp tiếp cận “làm đúng ngay lần đầu tiên”, chủ yếu dựa vào nghiên cứu hàn lâm và các phương pháp kỹ thuật tốt nhất để từ từ hoàn thiện từng bản cập nhật.

Tiến trình phát triển của Cardano được chia thành 5 era (giai đoạn). Mặc dù mỗi giai đoạn đại diện cho một cột mốc tuần tự cho sự phát triển mạng, công việc mang tính chất khác nhau của mỗi giai đoạn vẫn diễn ra song song.

• Byron – đây là giai đoạn đầu tiên sau khi khởi chạy mạng, khi các cải tiến nhắm vào các thành phần cốt lõi và lớp SL đang được chuẩn bị cho phần phi tập trung.
• Shelley – giai đoạn này tập trung vào phi tập trung và sẽ có các pool stake.
• Goguen – giai đoạn này sẽ thực hiện được các hợp đồng thông minh.
• Basho – giai đoạn này tập trung vào việc bảo mật hiệu suất và khả năng mở rộng.
• Voltaire – giai đoạn này sẽ có hệ thống ngân quỹ và quản trị.

Để theo dõi các bước khác nhau hướng tới việc phát triển phía trước của Cardano, báo cáo tiến độ được xuất bản hàng tuần, cùng với một lộ trình cấp cao.

Hoạt động kinh tế và phân phối nguồn cung  của Cardano

Nền kinh tế của Cardano dựa trên 3 era chính:

• Testnet Era:
• Giai đoạn thử nghiệm (Testnet Era): đề cập đến giai đoạn sơ khai của việc tuyên bố công khai mạng lưới Cardano khi những người ủng hộ ban đầu được mời tham gia thử nghiệm beta. Trong khoảng thời gian này, từ 09/2015 đến 01/2017, ADA được bán trước khi ra mắt đã được thực hiện trong năm đợt. Tổng cộng 108.844,5 BTC đã được huy động với giá trị tương đương là 62.993.614 đô la. Tổng ADA có sẵn khi ra mắt là 31.112.484,64. Tổng nguồn cung được giới hạn ở mức 45.000.000.000 ADA và sẽ không bao giờ vượt quá con số này. 13.887.515.354 ADA còn lại sẽ được phát hành sau khi khởi chạy mạng chính giai đoạn cuối, với một phần được phân bổ cho phần thưởng kho bạc và stake. Tuy nhiên, số tiền sẽ chuyển đến kho bạc và phần thưởng block vẫn chưa được xác định.
• Bootstrap Era: giai đoạn này bắt đầu với tất cả các nút đồng thuận dưới sự kiểm soát của IOHK và các đối tác và chưa có hỗ trợ hợp đồng thông minh. Trong thời gian này, mạng lưới hoàn toàn tập trung và không có phần thưởng nào được phát hành. Thay vì chuyển trực tiếp sang một mạng chính phi tập trung, Cardano đồng thời sử dụng một mạng thử nghiệm hộp cát. Ngày 13/12/2019 đánh dấu sự ra mắt của Shelley Incentivized Testnet, đi kèm với khoảng 500 pool stake. Việc ra mắt testnet là một thử nghiệm trong thế giới thực để đánh giá cơ chế khuyến khích của mạng đồng thời thưởng cho những chủ sở hữu ADA vì sự tham gia của họ thông qua việc ủy quyền stake hoặc điều hành một stakepool. Khoảng 3,8 triệu ADA được trao tặng trong mỗi giai đoạn. Tuy nhiên, những khoản này sẽ không thể “chi tiêu được” cho đến khi mạng chính trực tiếp được khởi chạy.
• Giai đoạn tặng thưởng (Reward Era): lần ra mắt mạng chính cuối cùng và chế độ hoạt động “bình thường” của Cardano SL dưới dạng tiền mã hoá PoS. Phần thưởng được phân phối theo thời gian, tỷ lệ thuận với quy mô stake và số lượng slot mà các bên liên quan đóng góp. Chủ sở hữu ADA có thể điều hành một pool stake hoặc ủy quyền stake của họ cho các pool hiện có. Phần thưởng đến từ cả phí giao dịch và quỹ dự trữ của ADA, với phần thưởng dự trữ sẽ giảm dần theo thời gian. Số lượng phần thưởng chính xác từ dự trữ ADA vẫn chưa được xác định.

Các tổ chức phát triển Cardano

Có ba tổ chức riêng biệt đang tích cực thúc đẩy và đóng góp cho dự án Cardano.

Tổ chức chính là Cardano Foundation, một cơ quan độc lập có trụ sở tại Zug, Thụy Sĩ. Cardano Foundation chủ yếu chịu trách nhiệm giám sát và giám sát sự phát triển của Cardano.

Input Output HK (IOHK) được ký hợp đồng thiết kế và xây dựng Cardano trong khi EMURGO, là một chi nhánh vì lợi nhuận nhằm mục đích phát triển hệ sinh thái Cardano thông qua các dự án thương mại. Ba thực thể tách biệt về quản trị, sở hữu và lãnh đạo.

Có bao nhiêu đồng coin Cardano (ADA) đang được lưu hành?

Lượng cung tối đa là 45 tỷ ADA — nhưng tại thời điểm viết bài, lượng cung đang lưu hành là khoảng 31 tỷ. Năm đợt bán token Cardano công khai đã được tổ chức từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 1 năm 2017.

Khoảng 2,5 tỷ ADA đã được phân bổ cho IOHK sau khi mạng này ra mắt. Trong khi đó, thêm 2,1 tỷ ADA đã được trao cho Emurgo, một công ty công nghệ blockchain toàn cầu đóng vai trò là tổ chức sáng lập của giao thức Cardano. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, 648 triệu ADA đã được trao cho tổ chức phi lợi nhuận Cardano Foundation, nhằm mục đích quảng bá nền tảng và tăng tỷ lệ người sử dụng.

Nhìn chung, khoảng 16% tổng lượng cung của ADA thuộc về những người sáng lập dự án, 84% còn lại được chia cho các nhà đầu tư.

Tôi có thể mua Cardano (ADA) ở đâu?

Là một trong những đồng tiền mã hóa có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất thế giới, bạn sẽ không gặp nhiều khó khăn khi mua ADA trên các sàn giao dịch lớn bao gồm Binance, Coinbase, eToro và HitBTC.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm một cặp giao dịch hợp nhất ADA với đồng nội tệ của mình, hãy xem hướng dẫn cách chuyển đổi tiền pháp định thành Bitcoin — cung cấp cho bạn cách thức mua altcoin.

Tuyên bố từ chối trách nhiệm: Bất kỳ thông tin nào được cung cấp ở đây bao gồm các dự án nổi bật sẽ không được coi là lời khuyên tài chính hoặc đầu tư. Thông tin được cung cấp nguyên trạng không có đảm bảo. Chúng tôi không thể xác thực các tuyên bố hoặc độ tin cậy của các dự án được liệt kê. Bằng cách sử dụng thông tin này, Camnang24h chỉ muốn cung cấp thông tin để bạn tham khảo trước khi quyết định đầu tư chứ không phải lời khuyên. Tự nghiên cứu!

Tổng hợp